Wat Australië kan leren van Japanse voetbalsuccessen

Het is inmiddels 15 jaar geleden sinds het veelgeprezen boek Soccernomics werd uitgebracht. Het originele ondertitel luidde: Waarom Engeland verliest, Waarom Duitsland en Brazilië winnen, en Waarom de VS, Japan, Australië, Turkije - en zelfs Irak - ervoor bestemd zijn de koningen te worden van 's werelds populairste sport.

Het boek is sindsdien meermaals bijgewerkt en heruitgegeven, met elk een iets gewijzigde ondertitel. En dat is begrijpelijk, want terug in 2009 bevonden we ons in een eenvoudiger tijdperk vol hoop.

In die tijd was het al vier jaar na de oprichting van de A-League en drie jaar na Tim Cahill's doelpunten voor de Socceroos tegen Japan op het WK in Duitsland; een hoogtepunt in Australië's voetbalgeschiedenis. Er was de overtuiging dat Australië de leiding zou nemen in de voetbalwereld, met de verwachting dat de sport de andere sporten zou opslokken.

Helaas is dat niet gebeurd. Australië heeft zeker hoogte- en dieptepunten gekend, maar de belofte van destijds lijkt niet te zijn uitgekomen. De auteurs van Soccernomics, Simon Kuper en Stefan Szymanski, hebben echter één ding goed gezien: het Japanse voetbal is op weg naar de top, gedreven door demografie, economie en een enorme motivatie.

De J.League is zowel op als naast het veld aan het bloeien. De goed gefinancierde clubs strijden regelmatig voor continentale titels en exporteren spelers van hoge kwaliteit naar andere delen van de wereld in steeds toenemende hoeveelheden. Het Japans vrouwenelftal heeft al een Wereldbeker gewonnen, en het mannenelftal behoort tot de best presterende teams in het internationale voetbal, met de kans om door te dringen tot de top van het Wereldkampioenschap.

Tot nu toe in de kwalificatie voor 2026 hebben de Samurai Blue het perfect gedaan. Ze hebben negen wedstrijden gespeeld en alles gewonnen, met 38 gescoorde en geen tegendoelpunten. Vorige campagne wonnen ze voor het eerst van Australië; vorige week behaalden ze hun eerste overwinning op Saoedisch grondgebied. Momenteel staan ze vijf punten voor op de nummer twee in Groep C en hebben ze een kans van 99% om zich voor het volgende Wereldkampioenschap te kwalificeren.

Voor de Socceroos staat er dinsdag een duel op het programma in het Saitama Stadium, en de kans dat ze deze wedstrijd winnen is ongeveer even groot. Het team beschikt over spelers van clubs zoals Liverpool, Monaco en Sporting Lissabon, terwijl anderen van Arsenal, Bayern München en Celtic ofwel geblesseerd zijn of niet noodzakelijk zijn.

“Voetbal hier is fantastisch - vooral de laatste jaren,” zei Socceroos verdediger Kye Rowles, die Japan voor de eerste keer bezoekt. “De competitie en de league hier staan er echt goed voor. We hebben een paar jongens hier… je houdt alles in de gaten omdat je benieuwd bent hoe zij het doen.”

Het verhaal van Japan's voetbalontwikkeling kan terug worden gevoerd naar 1999, zes jaar na de lancering van de J.League, toen de organisatiestructuur een 100-jarig plan voor het voetbal onthulde. De visie was om tegen 2092 100 professionele clubs in Japan te hebben en deze clubs te integreren in hun lokale gemeenschappen.

Nu, 25 jaar later, hebben ze 60 professionele clubs over drie niveaus, allemaal verbonden door promotie en degradatie, ondersteund door een groeiend systeem van scholen en universiteiten. Dit heeft een ongekende diepte in talent gecreëerd, tot op het punt dat Japan's B- en C-teams waarschijnlijk een kans zouden maken op kwalificatie voor het Wereldkampioenschap, mocht dat mogelijk zijn.

Ondertussen werd de A-League in 2005 gelanceerd met acht clubs en heeft nu 13 (met een tweede Nieuw-Zeelands team, Auckland FC, dat dit seizoen start). Er is nog steeds geen tweede divisie en het blijft stil over de plannen van Football Australia voor een nationale tweede divisie. Zelfs als dit gebeurt, duurt het waarschijnlijk nog een decennium voordat er promotie en degradatie zal zijn.

Hoewel het makkelijk is om te wijzen naar de verschillen en te klagen over de incompetentie van de Australische overheid, zijn er enkele duidelijke, onwrikbare factoren. Japan heeft bijvoorbeeld een bevolking van 125 miljoen, vijf keer zoveel als Australië (26 miljoen), wat niet alleen leidt tot een grotere talentenpool, maar ook tot meer mogelijke fans, sponsors en clubs.

Bovendien kan de oppervlakte van Japan 20 keer in Australië passen, waardoor het voor hun grotere bevolking gemakkelijker (en goedkoper) is om zich te verplaatsen. Dit zorgt ervoor dat de beste jonge spelers regelmatig in competitie komen met elkaar, terwijl het voor het Australische voetbal moeilijk blijft om zich aan te passen aan het enorme continent.

Toch heeft Japan een plan. Het dichtstbijzijnde dat Australië heeft gehad aan een blauwdruk voor de toekomst is het oude ‘Whole of Football Plan’, opgezet door David Gallop en de toenmalige FFA in 2015. We zouden inmiddels halverwege deze 20-jarige lijn moeten zijn, maar dat concept is inmiddels achterhaald door het conflict rondom de onafhankelijkheid van de A-League. Vandaag de dag heeft Football Australia zijn XI Principles, maar dit is meer een lijst van aktielijsten dan een plan met meetbare doelen.

De A-League blijft ondertussen worstelen zonder duidelijk plan voor de toekomst. Dit verklaart waarom de Socceroos in Saitama onder druk staan, gezien ze Japan sinds Cahill's doelpunten in Duitsland slechts eenmaal hebben kunnen verslaan.

Toch bestaat er een kans voor de Socceroos. De bal is rond, en iedere wedstrijd biedt nieuwe mogelijkheden. Ondanks de uitdaging zijn er nieuwe overtuigingen door de ploeg van Tony Popovic, en de Australische teams hebben vaak beter gepresteerd in de counter-aanval tegen sterker geachte tegenstanders.

“De afgelopen jaren hebben ze ons steeds verslagen,” zei Rowles. “Dit is een cruciale wedstrijd. Het is bijna het midden van het kwalificatieproces; we moeten nu beginnen te presteren. Hopelijk kunnen we het script een beetje omdraaien en een goede prestatie neerzetten.”